18,1 is genoeg

Mijn nieuwe pacemaker doet het elf jaar, dus wat dat betreft kan ik het begin van de bouw van Rijnenburg nog meemaken. Rond 2035 gaat daar, aan de buitenkant van verkeersplein Oudenrijn, richting Lopik, de eerste paal de grond in. 25.000 huizen komen er, plus veel groen. Zoveel zelfs, dat volgens wethouder Linda Woortman(GroenLinks) ‘Rijnenburg de potentie heeft om uit te groeien tot een groene long voor de regio’. Dat zou mooi zijn, want door de verdichting van de stad gaat het aantal vierkante meters groen per bewoner in Utrecht de laatste jaren hard achteruit.

Die verdichting dieselt door (nieuw werkwoord, van ex-asielminister Faber). Zoals bijvoorbeeld in de woonwijk Cartesius. De gemeente wil daar het bestemmingsplan openbreken om er, bovenop de geplande 2852 woningen, nog eens 500 tot 800 te bouwen. Dat gebeurt omdat de vraag naar betaalbare woningen in de stad alleen maar stijgt, motiveert wethouder Eelco Eerenburg(D66).

Ja, Utrecht draagt zijn steentje bij aan de woningbouw in Nederland. Maar het is niet zo dat de woningnood daardoor zal verminderen. Zo eenvoudig is dat niet.

Bij veel politieke partijen staat woningbouw in hun verkiezingspropaganda op één. Goedbedoeld, dat zeker, en misschien geloven sommigen er ook in.

Maar om het probleem echt aan te pakken zullen we eerst iets anders moeten doen, namelijk vaststellen dat Nederland vol is en dat aan de bijna ongelimiteerde instroom van nieuwkomers (in 2024 ruim 100.000, dat is weliswaar veel minder dan in vorige jaren, maar toch evenveel als Leidsche Rijn) een einde moet komen.

Terwijl onze buurlanden uitgaan van een geleidelijke afname van het aantal inwoners  vindt de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen dat in Nederland nog een flinke bevolkingstoename nodig is voor de handhaving van de welvaart, wegens de vergrijzing, etc. De Tweede Kamer heeft die opvatting unaniem overgenomen. Op naar de twintig miljoen.

Mijn vriend Tjeerd zit in de leiding van een groep basisscholen met in totaal zestig leerkrachten. Niet één van hen werkt full-time.  Als een paar miljoen mensen enkele uren meer gaan werken, en een heleboel mensen die nu niet werken dat wèl gaan doen, zouden zoveel nieuwkomers helemaal niet nodig zijn. Maar om dat te bewerkstelligen moet je sommige regels veranderen, wat voor sommigen ongemakkelijk is.

Als je het houdt op de huidige 18,1 miljoen wil dat niet zeggen dat je geen mensen meer kunt toelaten. Nederland heeft een negeatief geboorte-overschot, of wel een sterfte-overschot van 6022. Bij een gelijkblijvend aantal inwoners is er dus elk jaar sowieso plaats voor evenveel nieuwkomers. 

De ontwikkeling van de geneeskunst houdt geen gelijke tred met de toename van obesitas en suikerziekte. Daardoor zal het sterfte-overschot de komende jaren wel stijgen. Ook beginnen de babyboomers (de enorme geboortegolf van pal na de Tweede Wereldoorlog) nu bij bosjes om te vallen. Dus wordt het overschot misschien wel 8.000. En de ruimte voor nieuwkomers kan nog verder toenemen als Oekraïners en Syriërs besluiten niet langer langs de zijlijn toe te kijken, maar gaan helpen bij de strijd tegen Rusland, respectievelijk bij de wederopbouw van hun land.

Voor zover het de komst van asielzoeker betreft hebben mensensmokkelaars nu nog de regie. Stop dat.

Als dat zover is kun je eindelijk beginnen met een gestructureerde aanpak van de woningnood. Wat is er nodig, voor wie en waar? Het wordt een langdurige inhaalslag, waarin sociale woningbouw absolute voorrang moet hebben. Want de nood heerst vrijwel uitsluitend onder de lagere inkomens, zoals de meeste starters, statushouders, etc.  Mensen met geld redden zich wel. Dat deden ze altijd al.