Lees maar

2014

Niet iedereen leest graag gedichten, maar het gedichtje hieronder, van Lucebert, moet goed te doen zijn. Het gaat zo:

Visser van Ma Yuan

onder wolken vogels varen

onder golven vliegen vissen

maar daartussen rust de visser

golven worden hoge wolken

wolken worden hoge golven

maar intussen rust de visser

Als jongen fascineerden deze zes zinnetjes me zo dat ik m’n vriend Etienne, die op de kunstacademie zat, vroeg of hij er inspiratie uit kon putten voor een wandschildering in m’n kamer. Hij was een week of drie bezig. Het resultaat was prachtig: een man in een bootje in een wilde zee. Volgens ons ging het gedicht over de tegenstelling tussen windstilte en storm en over een verstandige visser, die op tijd naar huis was gegaan om te rusten.

Maar zo simpel is het niet. Want nu lees ik in een tweedehands op de markt gekocht literair tijdschrift dat Lucebert in 1953 Visser van Ma Yuan schreef uit woede over de Franse atoomproeven in de Stille Oceaan. De visser rust niet in zijn eenvoudige hutje op het strand, maar op de bodem van de zee.

‘Lees maar, er staat niet wat er staat’, hield de Utrechtse dichter Martinus Nijhof in ‘Awater zijn lezers voor. Het is een zinnetje waarover veel is nagedacht. Is het een oproep om vooral bij gedichten tussen de regels te lezen, of is het gewoon een grap: wat er staat = waterstaat?