Sucadelapjes en chocoladevla

Op grond van leeftijd en ongemak zou ik misschien best een plaatsje kunnen krijgen in een  verzorgingshuis. Zo stel ik me het voor: stipt om twaalf uur warm, met zeker één keer in de week heldere groentesoep en daarna doperwten met worteltjes, gekookte aardappelen en een sucadelapje, en toe chocoladevla met een toefje slagroom. Het leven kan goed zijn voor een bejaarde.

Maar helaas, verzorgingshuizen (de tussenvorm tussen bejaardenhuis en verpleeghuis) zijn er niet meer. Afgeschoten op 26 april 2013 in het Kunduz-akkoord, in politiek-bestuurlijke geheimtaal: extramuraliseren ZZP VG 1 t/m 3.

Kunduz, dat was de provincie waar we Afganen in een spoedcursus opleidden tot politie-agent. Het akkoord stond daar helemaal los van. Het werd alleen zo genoemd omdat dezelfde partijen die voor de missie waren ook instemden met die bezuinigingsoperatie van ruim dertien miljard. Het waren VVD, CDA, GroenLinks, ChristenUnie en  D66.

Jan Kees de Jager, demissionair minister van financiën, en Jolanda Sap, leider van GroenLinks, speelden de hoofdrollen in de operette-achtige onderhandelingen over de deal.

Om de één of andere reden was haast geboden, maar Jolanda stribbelde tegen en dus moest Jan Kees onder het oog van de televisiecamera’s al zijn verleidingskunsten inzetten. Maar het lukte: een Kamermeerderheid van 77  stemde voor een heel pakket aan maatregelen zoals de verzorgingshuizen afbouwen, de btw en de pensioenleeftijd verhogen en meer van die dingen.

‘Ouderen blijven het liefst in hun eigen huis tot het echt niet meer kan. Ze gedijnen het best in hun vertrouwde omgeving’, klinkt het sinds die tijd uit de mond van politici en hun handlangers. Hele campagnes werden opgezet om bejaarden zover te krijgen dat ze het ook zelf gingen denken. Geen woord over de kans om te vereenzamen of te verkommeren, zeker als je alleen bent of in je eentje bent overgebleven.

De mindset is voltooid als het oudje zegt: ‘Ik ga hier nooit weg. Ik blijf hier tot m’n dood. Ik wil hier tussen zes plankjes uitgedragen worden’.

EénVandaag had eind december een serie waarin een Rotterdamse huisarts visite reed langs zijn stokoude patiënten, van wie de meesten de fase van het verzorgingshuis al lang voorbij waren. Door en door rijp voor het verpleeghuis. Maar dat bleek niet populair. Zo deed een vrouw van in de negentig net of ze zich nog heel goed kon redden. Toen de dokter vertrokken was zei ze waarom ze die komedie opvoerde:’Ik wil niet naar een gesticht’.

Verzorgingshuizen opgeheven. Kassa. Maar tegenover baten staan lasten. Veel niet meer zo behendige, toch enigszins gehandicapte bejaarden blijven nu zitten in woningen die ongeschikt zijn. Ze breken een voet als ze over een drempel struikelen, ze lopen een heupfractuur op bij het klauteren uit hun bad, ze vallen van de trap. Of deze: het oudje staat gebukt bij het aanrecht, schrikt van een hard geluid (de bel?), komt met een ruk overeind en beukt met het hoofd tegen de scherpe onderkant van het openstaande deurtje van een bovenkast. Het is mijn persoonlijk schrikbeeld. Het achtervolgde mij zozeer dat ik onze bovenkastjes liet voorzien van deurtjes die op en neer gaan. Later kwam ik er achter dat een Zweedse firma een handiger en veel goedkopere oplossing voor mijn problem heeft.

Al die ongelukken in ongeschikte woningen kosten per jaar aan operaties, verpleging, revalidatie, draaideuropnames na uitdroging of ondervoeding,  thuishulp, rollators, scootmobielen, ‘voortijdige’ opname in een verpleeghuis, etc. ongetwijfeld honderden miljoenen. Misschien blijft er onder de streep zelfs niets over.

In  2013, het jaar van het Kunduz -akkooord, was er – zoals altijd – in Nederland een groot tekort aan woningen. Door vertrek van ouderen naar verzorgingshuizen kwamen er tot dat jaar aardig wat woningen vrij. Die bron droogde dus op.

De roep om terugkeer van de verzorgingshuizen wordt sterker. Maar wij (mijn vrouw en ik) kunnen beter niet wachten of het misschien wat oplevert. We hebben een mooi huurhuis in de binnenstad, een gedeelte van een rijksmonument. Helaas zit een ongeluk daar in een klein hoekje.